Meteorologen voorspelden dit jaar een intens orkaanseizoen met verwoestende gevolgen. Toch bleef het verrassend stil sinds half augustus, wat experts voor een raadsel stelt. In een seizoen dat bekendstaat om zijn piek tussen eind augustus en begin september, is het uitblijven van orkanen opmerkelijk. Ondertussen vinden er in Marokko ongebruikelijke weersomstandigheden plaats, zoals uitzonderlijke regenval. KNMI-orkaanexpert Nadia Bloemendaal geeft meer uitleg.
“Sinds half augustus is het plotseling stil in het door meteorologen als ‘zwaar’ aangemerkte orkaanseizoen.”
Hoe begon het orkaanseizoen?
Het orkaanseizoen loopt van 1 juni tot 30 november, en het begon vrij heftig. In juni ontstond orkaan Beryl, de vroegste categorie 5 orkaan ooit. Dit zette de toon voor wat een hyperactief seizoen leek te worden. Na Beryl volgden Debby en Ernesto in augustus, die veel regen en wind veroorzaakten. Toch bleef het daarna opvallend stil boven de Atlantische Oceaan, wat deels te verklaren is door Saharazand in de lucht, wat de vorming van orkanen tegenhoudt.
“Toen kwamen begin augustus Debby en Ernesto, die allebei veel regen en wind veroorzaakten. Sindsdien is het stil.”
Waarom blijven orkanen uit?
Hoewel de exacte oorzaak nog wordt onderzocht, zijn er enkele mogelijke verklaringen. Ten eerste hebben onweersbuien die normaal gesproken orkanen vormen, zich verplaatst richting de Sahara in plaats van de Atlantische Oceaan. Dit beïnvloedt de vorming van orkanen, omdat de buien boven de oceaan cruciaal zijn voor hun ontwikkeling. Daarnaast speelt de temperatuur in de atmosfeer een rol. Normaal gesproken zorgen grote temperatuurverschillen tussen luchtlagen voor krachtige onweersbuien, maar dit verschil is momenteel kleiner door warmere bovenlagen.
“Omdat het in de bovenste laag van de atmosfeer op dit moment warmer is dan normaal, is het temperatuurverschil minder groot en heeft een onweersbui moeite om sterker te worden.”
De rol van windschering
Een andere belangrijke factor is windschering, het verschil in windsnelheid tussen het aardoppervlak en hogere luchtlagen. Orkanen gedijen bij weinig windschering, omdat dit hen helpt intact te blijven. De afgelopen periode was er echter veel windschering boven de Atlantische Oceaan, wat de bovenkant van potentiële orkanen ‘kapotblies’. Hierdoor konden onweersbuien zich niet ontwikkelen tot volledige orkanen.
“De afgelopen periode was er veel windschering boven de Atlantische Oceaan, dus dat wat zich probeerde om te vormen tot een orkaan werd meteen kapot geblazen.”
Extreem weer in Marokko
Een ander opvallend fenomeen is de extreme regenval in Marokko, waar in korte tijd 47 millimeter regen viel, de normale hoeveelheid voor een heel jaar. Dit werd veroorzaakt doordat de onweersbuien vanuit centraal Afrika niet naar de Atlantische Oceaan trokken, maar richting de Sahara. Dit zorgde voor overstromingen en zware regenval in de regio.
“Er is 47 millimeter aan regen gevallen en dat is voor dat gebied de hoeveelheid neerslag die normaal gesproken in een jaar valt.”
Wat kunnen we nog verwachten?
Volgens Bloemendaal is het orkaanseizoen nog niet voorbij. De verwachting is dat de atmosfeer zich binnen anderhalve week herstelt, met onweersbuien die opnieuw richting de Atlantische Oceaan trekken. Ook zal de windschering verminderen, waardoor orkanen meer kans krijgen om zich te vormen. Het tweede deel van het seizoen, met name in de Caribische Zee en de Golf van Mexico, kan nog flink intens worden. Momenteel nadert orkaan Francine Louisiana, met windsnelheden tot 150 kilometer per uur.
“Het tweede deel van het orkaanseizoen kan best nog wel eens heftig worden.”
Verandert het orkaanseizoen in de toekomst?
De stilte tussen half augustus en half september is uitzonderlijk, zegt Bloemendaal. Sinds 1968 is er niet zo’n lange periode zonder orkanen geweest in deze tijd van het jaar. Er is meer onderzoek nodig om de exacte oorzaken te achterhalen, maar voor de mensen in orkaangebieden was deze rust een welkome opluchting. Ze hadden in ieder geval een maand geen zorgen over dreigende stormen.
“Het is heel bijzonder wat hier is gebeurd. Niemand zag dit aankomen.”
Via: AD